Pojednanie przez trudną pamięć
Projekt „Pojednanie przez trudną pamięć. Wołyń 1943” był działaniem edukacyjno-społecznym skierowanym do strony polskiej i ukraińskiej, a także, w szerszym kontekście, do innych krajów, w których do końca nie dokonała się rewizja konfliktów międzynarodowych.
„Pojednanie przez trudną pamięć. Wołyń 1943” jest długoterminowym działaniem edukacyjno-społecznym rozpoczętym w 2012 roku, skierowanym do strony polskiej i ukraińskiej, ale także, w szerszym
kontekście, do innych krajów, w których do końca nie dokonała się rewizja konfliktów międzynarodowych.
Potrzeba jego realizacji wzięła się z wcześniejszych doświadczeń wspólnego, polsko-ukraińskiego przepracowywania trudnych tematów dotyczących historii i pamięci o niej.
Uczestnikami projektu była głównie młodzież. Młodzi ludzie poznawali trudną, wspólną historię Polaków i Ukraińców naznaczoną trudem godzenia się z historią. Ideą było odnajdywanie szlachetnych i sprawiedliwych postaw ludzkich wśród Ukraińców, którzy ratowali Polaków podczas zbrodni dokonywujących się na Wołyniu w latach 1942–1943.
Młodzież z obu krajów, poznawała wspólną historię Polaków i Ukraińców z okresu II wojny światowej poprzez udział w seminarium historycznym oraz w bezpośrednim kontakcie ze świadkami tych
wydarzeń podczas ekspedycji w obwodzie łuckim. W lipcu 2012 roku grupa studentów z Lublina i Łucka badała wspólnie temat zbrodni wołyńskiej wśród mieszkańców Lubelszczyzny i obwodu łuckiego. Zebrana dokumentacja posłużyła do przygotowania publikacji zawierającej artykuły i wypowiedzi historyków, animatorów kultury, dziennikarzy, pisarzy; relacje ustne Polaków i Ukraińców oraz materiały edukacyjne.
Zetknięcie się studentów z trudną historią poprzez odnajdywanie przykładów postaw szlachetnych i sprawiedliwych, szczególnie wśród Ukraińców ratujących Polaków w okresie czystek etnicznych prowadzonych przez OUN i UPA w latach 1943–1945 na Wołyniu i w Galicji oraz Polaków pomagających Ukraińcom w czasie akcji odwetowych i wysiedleńczych, było dla nich szczególnym doświadczeniem.
Projekt daje szansę na zrozumienie ludzkich zachowań w obliczu wojny i zła, pokazując wartościowe
osobowości i postaci ratujące życie „Innego” – niezależnie od wyznania, pochodzenia i narodowości.
Dzięki temu możliwe jest budowanie mostów między kolejnymi pokoleniami.