Praca z trudną pamięcią w społecznościach lokalnych
„Praca z trudną pamięcią w społecznościach lokalnych. Polsko-ukraińska wymiana doświadczeń”, to projekt poświęcony tematyce pamięci o Holokauście i Sprawiedliwych wśród Narodów Świata w Polsce i na Ukrainie zrealizowany w latach 2009–2010.
Wspólnie z partnerami z Ukrainy podjęliśmy próby dotarcia do historii ludzi, którzy w czasie II wojny światowej pomagali Żydom z narażeniem własnego życia oraz działania mające na celu przekazanie tych historii młodym ludziom. Podsumowaniem projektu było zorganizowane w Lublinie seminarium, na którym spotkali się naukowcy, publicyści, nauczyciele oraz animatorzy zajmujący się w swojej pracy tą tematyką. Jego głównym celem była wymiana doświadczeń pomiędzy polskimi i ukraińskimi organizacjami zajmującymi się w społecznościach lokalnych działaniami edukacyjnymi i animacyjnymi dotykającymi problemów „trudnej pamięci”, a także przekazanie doświadczeń i metody wypracowanej
przez lubelski Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”. Od 2007 roku Ośrodek realizuje projekt „Światła
w Ciemności – Sprawiedliwi wśród Narodów Świata” poświęcony „Sprawiedliwym”, aby ocalić Pamięć
o tamtym czasie i przekazać ją przyszłym pokoleniom w sposób kreatywny i innowacyjny. Zebrane podczas projektu materiały dokumentalne oraz teksty ekspertów, zostały umieszczone na stronie internetowej oraz w publikacji poseminaryjnej.
Historia Polski i Ukrainy niesie ze sobą wiele trudnych spraw wymagających przepracowania przez lokalne społeczności. Wiele z nich jest wspólnych. Pomimo różnic w interpretacji historii, istnieje wspólna potrzeba wypracowania odpowiednich metod mówienia o niej. Zainteresowanie ze strony ukraińskich partnerów utwierdziło nas w przekonaniu, że stosowane przez nas metody pracy z „trudną pamięcią” w środowiskach lokalnych mogą być przydatne także w warunkach ukraińskich. Uświadomiło nam to potrzebę stworzenia sieci – przestrzeni dialogu i wymiany doświadczeń dla środowisk zajmujących się problemem pamięci i pracą z młodzieżą. Lubelskie seminarium było do niego pierwszym krokiem.